Asıl adı Mehmet Nâzım RAN.14 Ocak 1902 yılında Selanik'te doğmuştur.Fakat nüfus kayıtlarında 15 Ocak 1902 tarihi yazmaktadır.Ressam Celile Hanım ve hariciye memurlarından Hikmet Nâzım bey'in oğludur.Birçok okulda öğrenim gördü.1919 yılında Bahriye mektebini bitirip,Hamdiye Kurvazörüne stajyer bahriye subayı olarak atandı.Ancak yalandığı hastalık yüzünden sağlık kurulu tarafından askerlikten çıkarıldı.Bu arada 1914 te başlayarak,bir mevlevi ve şair olan büyük babası Nâzım paşanın etkisiyle şiir yazmaya başladı.Aslında küçüklüğünde de şiire ilgisi vardı.İlk şiiri (Hâlâ Servilerde Ağlıyorlar mı?) 3 Ekim 1918 te yayınlandı.Ocak 1921 de Milli Mücadele'ye katılmak üzere Anadolu'ya geçti.Cepheye gönderilmedi,bir süre Bolu'da öğretmenlik yaptıktan sonra 1921 de Batum üzerinden Moskova'ya gitti.Doğu Emekçileri Komünist Ünüversitesi'ne (KUTV) yazıldı.Rus fütüristleri ve kontstrüktivistlerinden etkinlendi;serbest şiiri ve ve basamaklı dizelerini denediği ilk şiirlerini bu yılda yazdı;bazılarını İstandul'da çıkan Aydınlık dergisine yolladı.Bu arada ilk eşi Nüzhet Hanım'la kısa süreli bir evlilik yaptı.1924 yılında gizlice Türkiye'ye geldi.Aydınlık dergisinde yazmaya başladı.Komünist üyesi olan Nâzım Hikmet komünistlerin teker teker tutuklanması üzerine Moskova'ya gitmek zorunda kaldı.Ankara İstiklal Mahkemesi'nce yokluğunda 15 yıllık cezaya çarptırıldı.1926 da diş hekimi Yelena Yurneçko ile ikinci evliliğini yaptı. 1928 de ilk şiir kitabı olan ''Güneşi İçenlerin Türküsü''yayınlandı.Bu arada Nâzım Hikmet'in şiirleri adına açılan birçok davadan beraat ederken 1929 yılında siyasal sonuçlar doğuran eski-yeni kavgasını başlatığı''Putları Yıkıyoruz'' başlığı altında imzasız bir yazı yayınladı.Bir yandan şiirlerini yayınlarken diğer yandan 1930 yıllarında değişik takma adlarıyla fıkra yazarlığı yaptı.Sinema ile ilgilendi.Birçok senaryo yazdı.''Düğün Gecesi'' ve ''Milyon Avcıları'' filmlerini yazdı ve yönetti.1932 de ''Kafatası,Bir Ölü Evi,Unutulan Adam'' adlı oyunları şehir tiyatrosunda sahnelendi.6 yıl önce salgın nedeniyle ölen eşi sonrasında bir süredir beraber olduğu Piraye Altınoğlu ile evlendi.Bu evlilikten kısa bir süre sonra Nâzım Hikmet 1937 de kısa bir süreliğine tutuklandı.Bunun ardından ağır bir suçlamayla 28 yıllık bir cezaya çarptırıldı.1950'de çıkan af sonucunda serbest kaldı. Hapishanede geçirdiği yıllar boyunca şiir ve oyunları yazmaya devam etti.1949 da Vatan Gazetesinde baş yazar A.E Yalman'ın ve hukukçu M.A Sebük'ün yazılarıyla Nâzım Hikmet'in suçsuzluğu gündeme geldi.M.A Sebük 3 ay boyunca yazdığı 10 yazıyla şairin suçsuzluğunu ortaya koydu.Bunların ardından kampanyalar başlatıldı.Yabancı birçok kuruluşlar da bu konu hakkında hükumete başvuru yaptı.Ayrıca resim kuruluşlarda başvuru yaptı buna rağmen yapılan her şey yanıtsız kaldı.15 Mayıs 1950 de Demokrat Parti'nin başa gelmesi üzerine çıkardığı afla serbest bırakıldı. Hapishane yıllarında aşık olduğu Münevver Hanım'la 26 Mart 1951 de evlendi.Mehmet adında bir oğlu oldu.1950 yılında Varoşa'da layık görüldüğü barış ödülünü almak üzere pasaport isteğinde bulundu.Fakat istek geri çevirilince Nâzım Hikmet tedirginleşti.Suçlamalar ve hayati tehlikeden dolayı 17 Haziran 1951'de hayatı söz konusu olduğundan Romanya'ya gitti ardından Moskova'ya yerleşti.25 Temmuz 1951'de Balkan Kurulu kararıyla Türk vatandaşlığından çıkarıldı. Nâzım Hikmet hayatı boyunca bir çok ülkeyi gezdi.Bu nedenle hakkında yayınlan bir kitap ''Bu Dünyadan Nâzım Geçti'' başlığı altında yayınlanmıştır.Bunların yanı sıra Nâzım Hikmet yurt dışında eserlerinin yayınlanması ve oynanması konusunda çok sıkıntı çekti.Kasım 1960'ta bir süredir aşık olduğu Verç Tulyakova ile evlendi.1961' de 1920 de yaşadıklarından esinlenerek ''Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim'' adlı romanını yazdı.
3 Haziran 1963 te kalp krizi sonucu Moskova'da öldü.Mezarlığı Novodeviçiy Mezarlığındadır.
2009 yılının 5 Ocak günü''Nâzım Hikmet Ran'nın Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkartılmasına ilişkin Bakanlar Kurulu kararının yürürlükten kaldırılmasına ilişkin önerge''Bakanlar Kurulun'da imzaya açıldı.Ve sonucunda 1951 yılında vatandaşlıktan çıkarılan Nâzım Hikmet Ran'nın yeniden Türk vatandaşı olmasına karar verildi.
Bakanlar Kurulu'nun 05.01.2009 tarihinde Resmi Gazete'de yayınladı ve Nâzım Hikmet Ran,58 yıl sonra yeniden Türk vatandaşı oldu.
Kaynak:
YKY'nin kitaplarından :
-Benerci Kendini Niçin Öldürdü ? (Roman)
-Henüz Vakit Varken Gülüm (Şiir kitabından Otobiyografi Doğu Berlin'de 1961 yılı 11 Eylülde yazılmış.)
Başka kaynaklar :
-Bu Dünyadan Nazım Geçti (Roman)
-Nâzım'ın Bursa Yılları
-https://tr.wikipedia.org/wiki/N%C3%A2z%C4%B1m_Hikmet
Büşra
Subaşı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder